کانسپت در معماری چیست؟

 کانسپت در معماری نوعی برقراری رابطه بین ذهنیت و عینیت است؛ به این معنا که معمار از کانسپت برای بیان طرح ذهنی خود استفاده می کند.کانسپت در معماری در واقع امر، ایده هایی است که از کنار هم قرار گرفتن عناصر مختلف مانند: مشاهدات، تصورات و… شکل می گیرد. در ادامه این مقاله به بررسی ویژگی کانسپت ها، طراحی معماری و تمام نکات تکمیلی درباره آنها می پردازیم.

ویژگی کانسپت در معماری

کانسپت در معماری به طور کلی به معنای مفهوم بخشیدن به تصور معمار است. ساخت کانسپت در واقع با ارزش ترین و با اهمیت ترین بخش از کار یک معمار است؛ به این معنا که بعد از ایده پردازی اولیه در ذهن معمار با ارائه کانسپت معمار می تواند طرح خود را به همگان نشان و ویژگی های آن را بیان کند. کانسپت در معماری به معنای زبان معماری و نحوه برقراری رابطه معمار با مردم و بیان اندیشه خود است و تفکرات معمار به این شیوه به دیگران منتقل می شود. اگر بخواهیم این مفهوم را به صورت خلاصه بیان کنیم؛ کانسپت در معماری به معنی طرح اولیه برای بیان طرح ذهنی معمار و طراح است.

انواع کانسپت در معماری

با توجه به ویژگی اصلی کانسپت که بیان معنای طراحی است و این موضوع که هر کس می تواند از موضوعات مختلف برداشت های متفاوتی داشته باشد کانسپت ها هم می توانند دارای معانی زیر باشند:

۱٫معنای قیاسی: مفهوم قیاسی کانسپت به معنی الگو گرفتن از ویژگی های موجود در سایر طراحی ها در حیطه معماری است که می تواند به معمار در طراحی کانسپت کمک کند؛ که به واسطه این ویژگی نگاه به دیگر چیزها هم خوانده می شود.

۲٫معنای استعاری یا تشبیهی: این مفهوم که نگاه به انتزاعات هم خوانده می شود؛ به معنی الهام گرفتن از شی یا اتفاقی خاص برای اشاره به ویژگی بارز آن است؛ یعنی شما با الهام گرفتن از چیزی و طراحی با توجه به آن سعی در القای مفهوم خاصی دارید. تشبیهی بودن این مفهوم هم به این امر اشاره دارد که می توانید با نزدیک کردن طراحی خود به ویژگی یک شی از شباهت آنها به هم مفهومی را که در نظر دارید بیان کنید.

۳٫مفهوم جوهری: این مفهوم از کانسپت در معماری با نام نگاه به نیاز های ماوراء برنامه، شناخته می شود به این مفهوم که تنها طراحی بنا و کنار هم قرار دادن مصالح اهمیت ندارد بلکه جوهر و روح بنا هم از اهمیت فراوانی در طراحی برخوردار است. این مفهوم در بحث دکوراسیون داخلی به واسطه اهمیت فضا در تاثیر گذاری بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.

۴٫ایده آل گرایانه: این مفهوم با نام نگاه به ارزش های مطلق، صرفا توجه به ایده و ارزش های معمار را مورد توجه قرار می دهد؛ یعنی معمار می تواند تمام کمال گرا بودن خود را در طراحی لحاظ و در کانسپت کار اجرایی کند. کانسپت در معماری با معانی مختلف به این موضوع اشاره دارد که از این پس طرح بر مبنای چه ایده ای پیش خواهد رفت و فرآیند کار بر مبنای چه دیتابیس هایی خواهد بود.

سلسله مراتب کانسپت در معماری 

در انجام فعالیت ها مهمترین عامل در بهبود نتیجه رعایت توالی مراحل است؛ یعنی تمام مراحل باید به ترتیب و درجای خود به کار گرفته شوند؛ این موضوع در ساخت انواع کانسپت در معماری اهمیت دوچندانی پیدا می کند چون انتقال معنی مورد نظر طراح توسط کانسپت ارائه می شود.تقدم و تاخر در کانسپت ها بین ۳ عامل خود کانسپت، ایده و تصور بررسی می شود که ترتیب انجام آنها با توجه به الگوی افزایش پیچیدگی و تناسب عمق فکری عبارت است از: تصور، ایده، کانسپت

چگونه به یک کانسپت در معماری دست پیدا کنیم

همواره نمی توان برای  الهام یک ایده به ذهن منتظر بود؛ گاهی شما نیاز به اتمام کار در زمان مشخصی دارید و نمی توانید ماه ها منتظر یک جرقه ذهنی باشید!

برای رهایی از این مشکل دردسر ساز می توانید از توصیه های زیر بهره بگیرید:

۱٫به تمرین دادن ذهن خود بپردازید؛ هماهنگی با بستر فعالیت و انجام فعالیت با یک حجم پخته و حرفه ای گاها الهاماتی را فراهم می کند که حتی تصورش را هم نمی کنید.

۲٫در نظر داشته باشید که کانسپت در معماری همواره نباید یک مفهوم ایده آل گرایانه یا الهام گرفته شده داشته باشد بلکه سادگی در کنار کیفیت، کار شما را کامل می کند.

۳٫توجه کنید که خواسته اول از هر معماری عملکرد بهینه است؛ نه عجیب و غریب بودن مفهوم کانسپت

خلاقیت یا کانسپت مفهومی

بحث خلاقیت و کانسپت هایی با معنای مفهومی و غنی دو بحث کاملا متفاوت از هم هستند؛ طراحی خلاق از ذهنی آماده سرچشمه می گیرد، ذهنی که همواره در حال تبادل اطلاعات با محیط است، ذهنی که با آثار بزرگان این رشته آشناست، به بررسی طرح های جدید و قدیمی و ایرادات آنها می پردازد و همواره در حال نقد و بررسی است؛ این ذهن آماده ارائه طراحی های خلاقانه با الهام از آثار گذشته یا کاملا به شکل نوآورانه است اما بحث کانسپت مفهومی مقوله ای جداگانه است و آثار خلاقانه فارغ از مفهوم درونی کانسپت می توانند صرفا پاسخی به بستر طرح باشند.